กุญแจฝืด หมุนยาก แก้ไขยังไง? พร้อมวิธีดูแลไม่ให้พังไว
กุญแจฝืด หมุนไม่เข้า หรือค้างติดอยู่กลางทาง เป็นปัญหาที่หลายคนเจอกันบ่อย ๆ ในชีวิตประจำวัน บางคนอาจคิดว่าแค่ฝืดนิดเดียว ไม่น่าจะมีอะไร แต่ความจริงแล้วปัญหาเล็ก ๆ แบบนี้ ถ้าปล่อยทิ้งไว้ อาจลุกลามจนทำให้ดอกกุญแจหักคารู หรือถึงขั้นต้องเปลี่ยนล็อกกุญแจใหม่ทั้งชุดได้
บทความนี้ Pan Union รวมวิธีแก้ไขง่าย ๆ ที่คุณทำเองได้ ไม่ต้องง้อช่าง พร้อมเทคนิคการดูแลกุญแจให้ใช้งานลื่น ๆ และยืดอายุการใช้งานให้นานขึ้น
สาเหตุหลักที่ทำให้กุญแจฝืดหรือหมุนยาก
สาเหตุที่ทำให้กุญแจฝืดหรือหมุนยากมีหลายอย่าง บางเรื่องดูเล็กน้อยแต่ส่งผลให้กุญแจติดขัดได้โดยไม่รู้ตัว เรามาดูกันว่าปัจจัยหลัก ๆ ที่มักเป็นตัวการมีอะไรบ้าง
1. ฝุ่นหรือสิ่งสกปรกสะสมในรูกุญแจ
การใช้งานกุญแจในชีวิตประจำวัน โดยเฉพาะกุญแจบ้านหรือกุญแจรถที่ต้องเจอกับฝุ่นละออง เศษดิน หรือสิ่งสกปรกต่าง ๆ ทำให้รูกุญแจฝืดและร่องฟันกุญแจเกิดการอุดตัน เมื่อเศษเหล่านี้สะสมมากขึ้น จะทำให้การสอดกุญแจและหมุนกุญแจติดขัด หรือรู้สึกฝืดผิดปกติ หากไม่ทำความสะอาดหรือแก้ไขตั้งแต่เนิ่น ๆ จะเพิ่มโอกาสที่กลไกภายในล็อกจะเสียหายตามมา
2. ความชื้นหรือสนิม
กุญแจที่ถูกเก็บไว้ในที่ชื้นหรือเจอกับอากาศที่มีความชื้นสูงเป็นเวลานาน เช่น ในฤดูฝน หรือในพื้นที่ใกล้ทะเล มีโอกาสเกิดสนิมได้ง่าย สนิมที่เกิดขึ้นจะกัดกินทั้งกุญแจและชิ้นส่วนโลหะภายในตัวล็อก ทำให้การหมุนฝืดมากขึ้น บางกรณีอาจถึงขั้นหมุนไม่เข้า หรือทำให้กลไกติดขัดจนกุญแจหักได้ การปล่อยให้กุญแจไม่ได้ใช้นาน ๆ ก็เป็นอีกสาเหตุที่ทำให้เกิดสนิม เพราะความชื้นในอากาศสามารถทำปฏิกิริยากับโลหะได้แม้ไม่มีฝนตกหรือเปียกน้ำโดยตรง
3. ใช้งานกุญแจผิดวิธี
หลายคนเผลอใช้งานกุญแจผิดวิธีโดยไม่รู้ตัว เช่น ใส่กุญแจผิดด้านแล้วฝืนหมุน ใช้แรงมากเกินไปทั้ง ๆ ที่กุญแจยังไม่เข้าล็อก หรือหมุนกุญแจอย่างรุนแรงเมื่อมันฝืดอยู่แล้ว การกระทำเหล่านี้ทำให้กุญแจและกลไกภายในล็อกเสียหายเร็วขึ้น บางครั้งร่องกุญแจบิ่นหรือฟันกุญแจเบี้ยวโดยไม่รู้ตัว ส่งผลให้ยิ่งหมุนยากและเสี่ยงต่อการหักมากขึ้น
4. กลไกภายในเสื่อมสภาพ
กุญแจและตัวล็อกมีอายุการใช้งานเช่นเดียวกับอุปกรณ์อื่น ๆ เมื่อใช้งานต่อเนื่องหลายปี ชิ้นส่วนเล็ก ๆ ภายใน เช่น สปริง เดือยล็อก หรือแผ่นกั้น จะเกิดการสึกหรอ อาจทำให้แรงต้านเวลาหมุนเพิ่มขึ้น รู้สึกฝืด หรือบางครั้งหมุนแล้วล็อกไม่ทำงานอย่างที่ควร หากยังฝืนใช้ต่อไปโดยไม่ซ่อมแซมหรือเปลี่ยนใหม่ มีโอกาสที่ล็อกจะเสียหายจนต้องเปลี่ยนทั้งชุด
วิธีแก้ปัญหากุญแจฝืดแบบง่าย ๆ ด้วยตัวเอง
ถ้ากุญแจเริ่มฝืด หมุนยาก อย่าเพิ่งรีบเรียกช่าง เพราะจริง ๆ แล้วมีวิธีแก้ไขง่าย ๆ ที่สามารถทำเองได้ที่บ้าน มาดูกันว่ามีวิธีไหนบ้างที่ช่วยให้กุญแจกลับมาใช้งานได้ลื่นเหมือนเดิม
1. ใช้สเปรย์หล่อลื่นสำหรับกุญแจโดยเฉพาะ
คุณสามารถใช้สเปรย์หล่อลื่นอเนกประสงค์ เช่น WD-40, SONAX หรือสเปรย์หล่อลื่นสำหรับกุญแจโดยเฉพาะแบบ Dry Lubricant ที่ไม่ทิ้งคราบมัน มาฉีดพ่นที่รูกุญแจเพื่อชะล้างสิ่งสกปรกที่อุดตันอยู่พร้อมกับหล่อลื่นกลไกภายในให้กลับมาใช้งานได้เป็นปกติ ข้อควรระวังคือห้ามใช้น้ำมันพืชหรือจาระบีเด็ดขาด เพราะจะทำให้ฝุ่นและเศษสิ่งสกปรกยิ่งเกาะตัวมากขึ้นจนทำให้กุญแจฝืดมากกว่าเดิม
2. ใช้ไส้ดินสอดำ (กราไฟต์) ขัดกับตัวกุญแจ
อีกหนึ่งวิธีง่าย ๆ คือใช้ไส้ดินสอดำหรือกราไฟต์มาขีดหรือถูที่ตัวดอกกุญแจก่อนเสียบเข้าไปในรูล็อกกุญแจ กราไฟต์จะทำหน้าที่เป็นสารหล่อลื่นที่ดี ช่วยให้การหมุนกุญแจลื่นขึ้นโดยไม่ทิ้งคราบเหนียว และยังไม่ทำให้ฝุ่นเกาะสะสมง่ายอีกด้วย ถือเป็นวิธีแก้ปัญหาเฉพาะหน้าที่มีประสิทธิภาพในกรณีที่ตอนนั้นไม่มีสเปรย์หล่อลื่นอเนกประสงค์ให้ใช้
3. เช็กว่ากุญแจหรือแม่กุญแจเสียหรือไม่
ถ้าฉีดสเปรย์หล่อลื่นแล้วยังฝืดอยู่ ควรตรวจสอบว่าตัวกุญแจเองมีปัญหาหรือไม่ เช่น ฟันกุญแจสึก บิ่น หรือเบี้ยว ลองใช้กุญแจดอกสำรองที่มีอยู่ ถ้าดอกสำรองยังฝืดเหมือนกัน อาจสรุปได้ว่าปัญหาอยู่ที่ตัวแม่กุญแจ ซึ่งในกรณีนี้ควรเปลี่ยนแม่กุญแจใหม่ไปเลย จะปลอดภัยและใช้งานได้ดีกว่า
วิธีดูแลกุญแจให้ใช้งานได้นาน ไม่พังง่าย
แม้ว่ากุญแจจะดูเป็นของเล็ก ๆ แต่ถ้าดูแลไม่ดีก็เสื่อมสภาพเร็วกว่าที่คิด การดูแลกุญแจอย่างถูกวิธีไม่ใช่เรื่องยาก และช่วยยืดอายุการใช้งานให้ยาวนานขึ้นได้มาก มาดูวิธีง่าย ๆ ที่ควรทำเป็นประจำกัน
- หยอดน้ำยาหล่อลื่นทุก 3 – 6 เดือน – เพื่อให้กลไกภายในตลับกุญแจและล็อกประตูทำงานได้ลื่นไหล ควรหยอดน้ำมันหล่อลื่นทุก ๆ 3 – 6 เดือน โดยเลือกใช้แบบน้ำยาแห้งที่ไม่ทิ้งคราบเหนียว จะช่วยป้องกันฝุ่นจับตัวและสนิม ลดโอกาสที่กลไกกุญแจจะฝืดหรือติดขัด
- อย่าเก็บกุญแจในที่ชื้น – ความชื้นเป็นตัวการสำคัญที่ทำให้เกิดสนิมและทำลายกลไกภายในกุญแจ ควรหลีกเลี่ยงการเก็บดอกกุญแจในที่เปียก หรือวางดอกกุญแจทิ้งไว้ในที่อากาศชื้น เช่น ห้องน้ำ หรือพื้นที่ใกล้แหล่งน้ำ เพื่อรักษาสภาพโลหะให้นานที่สุด
- ไม่ห้อยพวงกุญแจที่มีน้ำหนักมากหรือพวงใหญ่เกินไป – การแขวนพวงกุญแจที่ใหญ่และหนักเกินไป จะทำให้เกิดแรงดึงถ่วงที่ตัวกุญแจและรูกุญแจมากผิดปกติ เมื่อใช้งานไปนาน ๆ จะทำให้กลไกภายในสึกหรอเร็วขึ้น และเสี่ยงทำให้กุญแจบิดงอเสียรูปอีกด้วย
- หมั่นเช็กสภาพกุญแจ หากบิดยากให้แก้ทันที – ควรหมั่นสังเกตทุกครั้งที่ใช้งาน ถ้าเริ่มรู้สึกว่าหมุนกุญแจติดขัดหรือฝืดผิดปกติ อย่าฝืนใช้งานต่อ ควรหาสาเหตุและแก้ไขทันที เช่น ทำความสะอาด หรือหยอดน้ำมันหล่อลื่น เพื่อป้องกันไม่ให้ปัญหาลุกลามจนกุญแจหักหรือล็อกพัง
เมื่อไหร่ควรเปลี่ยนกุญแจใหม่?
กุญแจเป็นสิ่งที่เราใช้งานทุกวันจนบางครั้งมองข้ามความเสื่อมสภาพไป หากปล่อยไว้ กุญแจที่มีปัญหาอาจทำให้เกิดความไม่สะดวกหรือเสี่ยงต่อความปลอดภัยได้ มาดูกันว่าเราควรเปลี่ยนกุญแจใหม่ตอนไหน
- กุญแจเริ่มหัก งอ หรือบิ่น – เมื่อกุญแจเริ่มมีรอยงอหรือบิ่น แม้รอยจะมีเพียงเล็กน้อยก็เสี่ยงที่จะหักคาแม่กุญแจได้ การฝืนใช้งานอาจทำให้สถานการณ์แย่ลง ต้องเสียเวลาซ่อมหรือเปลี่ยนแม่กุญแจทั้งชุดในภายหลัง
- หมุนลำบากแม้ทำความสะอาดแล้ว – หากคุณพยายามทำความสะอาดกุญแจและแม่กุญแจแล้ว แต่ยังคงรู้สึกว่าหมุนติดขัด หรือเจอกุญแจฝืดอยู่ตลอดเวลา นั่นคือสัญญาณชัดว่าควรเปลี่ยนใหม่ เพราะปัญหาอาจมาจากความสึกหรอภายในที่ซ่อมแซมไม่ได้
- กลไกภายในแม่กุญแจไม่ตอบสนอง – บางครั้งแม้กุญแจจะหมุนได้ แต่แม่กุญแจกลับไม่ปลดล็อกหรือเปิดได้ยาก แสดงว่ากลไกภายในเริ่มพัง การฝืนใช้งานต่อไปอาจทำให้กุญแจติดขัดจนต้องทำลายแม่กุญแจเพื่อเปิด
- กุญแจเริ่มใช้ไม่ได้กับบางบานประตู – ถ้ากุญแจดอกเดิมที่เคยใช้ได้ทุกบาน เริ่มมีปัญหากับบางบาน เช่น เสียบไม่เข้า หมุนไม่สุด หรือกุญแจฝืดผิดปกติ เป็นสัญญาณว่าตัวกุญแจหรือระบบล็อกเริ่มไม่เข้ากันแล้ว ควรเปลี่ยนเพื่อความปลอดภัยและใช้งานที่ลื่นไหล
คำแนะนำเพิ่มเติมสำหรับเจ้าของบ้านและคอนโด
เพื่อยืดอายุการใช้งานของกุญแจและแม่กุญแจ เจ้าของบ้านหรือเจ้าของคอนโดควรมีสเปรย์หล่อลื่นติดบ้านไว้เสมอ เพราะการฉีดหล่อลื่นเป็นระยะจะช่วยลดปัญหากุญแจฝืดและการสึกหรอของกลไกภายใน สำหรับประตูหลักที่เป็นจุดสำคัญของบ้านหรือคอนโดควรเลือกใช้กุญแจที่ได้มาตรฐาน มีระบบความปลอดภัยสูง และมาพร้อมบริการหลังการขายที่ดีเผื่อในกรณีที่เกิดปัญหาจะได้มีการรับประกันหรือบริการช่วยเหลือรองรับ
ไม่แนะนำให้ดัดหรือซ่อมกุญแจด้วยตัวเอง เพราะอาจทำให้ความเสียหายรุนแรงขึ้น หากพบว่ากุญแจมีอาการผิดปกติ เช่น หมุนติดขัด หรือกุญแจฝืดผิดปกติ ควรเรียกช่างผู้เชี่ยวชาญเข้ามาตรวจสอบและแก้ไขอย่างถูกวิธี
อ่านบทความน่าสนใจ: ติดตั้งประตูต้องมีอะไรบ้าง? เช็กลิสต์อุปกรณ์ประตูสำคัญที่ขาดไม่ได้
ปัญหากุญแจฝืดไม่ใช่เรื่องเล็ก แก้ง่าย แต่อย่าปล่อยไว้นาน
ปัญหากุญแจฝืดไม่ใช่เรื่องเล็ก ถึงจะแก้ไขเองได้ไม่ยาก แต่หากแก้ไขแล้วปัญหาไม่ดีขึ้น หรือปล่อยปละละเลยปัญหาไว้นาน ปัญหานี้ก็อาจลุกลามใหญ่โตจนต้องเปลี่ยนล็อกกุญแจชุดใหม่ กุญแจฝืดหรือหมุนยากจึงเป็นสัญญาณเตือนเล็ก ๆ ที่บอกว่ากลไกภายในเริ่มไม่ปกติ การใส่ใจตั้งแต่เนิ่น ๆ เพียงแค่รู้วิธีดูแล เช่น การหล่อลื่นเป็นประจำ และหมั่นสังเกตอาการผิดปกติ ก็ช่วยให้กุญแจทำงานได้ลื่นไหล และอยู่กับคุณไปได้อีกนานโดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายเพิ่มเติมโดยไม่จำเป็น
สนใจเลือกซื้อกุญแจ อุปกรณ์กุญแจ รวมถึงอุปกรณ์ประตูคุณภาพสูง เช่น กลอนประตู กันชนประตู บานพับประตู คลิกดูสินค้าเพิ่มเติมได้ที่ www.panunion.co.th อย่ารอให้กุญแจฝืดจนพัง ควรดูแลตั้งแต่วันนี้
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่
Line: @panunion
Facebook: Pan Union มือจับประตู มือจับเฟอร์นิเจอร์ อุปกรณ์ฮาร์ดแวร์ ฟิตติ้ง
Tel. 02-911-5600-4